De Vecht en de Energietransitie

Op donderdag 8 april j.l. organiseerde Plaatselijk Belang de Vecht een onlinebijeenkomst voor bewoners van De Vecht en omgeving, over de energietransitie in de gemeente Voorst. Binnenkort wordt namelijk in de raad van de gemeente Voorst een beslissing genomen over de Voorster Energie Strategie (VES).

Hierin worden afspraken gemaakt over hoe we de doelstellingen van het klimaatakkoord van Parijs gaan vormgeven. Dit zijn grote beslissingen die ook voor een klein dorp vele veranderingen met zich meebrengen.

Doel van deze avond was het informeren van de bewoners over de aanstaande besluitvorming over de energietransitie (Voorster Energietransitie Strategie) binnen de gemeente Voorst en alle ontwikkelingen die er nu spelen.  Daarnaast wilden we graag inventariseren hoe bewoners over het energievraagstuk denken en of er wellicht belangstelling is om zelf initiatieven te nemen. Bij deze avond waren ongeveer 70 bewoners aanwezig.

Wat is er zoal besproken op deze avond?

Allereerst wat is er nu al vastgelegd in de Voorster Energie Strategie, oftewel de VES?
Binnen de gemeente Voorst moet er een energiereductie van 65% gerealiseerd zijn in het jaar 2030. Er moet 65 hectare aan zonnepanelen gelegd zijn op daken (tot nu toe is dat 9 hectare). Er staan 8 à 9 windmolens in de begroting. Dit alles is nog niet voldoende om aan alle energievraag te voldoen en er staat nog dan 100 hectare aan zonneparken gepland. Overigens komt er 10 hectare aan zonneveld bij per windmolen die niet gerealiseerd wordt.

Wat betekent dit voor De Vecht?

Wij moeten ook aan deze doelstelling voldoen, dus energiereductie, alle daken vol zonnepanelen en voor ons gebied blijft er volgens de berekeningen van de gemeente nog 5 ha aan zonneweide over om aan de energiebehoefte van ons eigen dorp en omgeving te voldoen.

Afgelopen december en januari heeft de gemeente inspreekavonden georganiseerd over dit onderwerp voor alle dorpskernen. Voor De Vecht was deze op 15 december 2020. Daarin heeft Plaatselijk Belang al aangegeven dat wij twijfels hebben of wij zelf een park moeten ontwikkelen en of bewoners überhaupt op een zonnepark zitten te wachten , daar er in de Beemte al 28 ha aan grootschalige zonneweiden is aangelegd en er nog veel meer plannen zijn. Wij hebben wel laten opnemen in de VES dat wij wel willen kijken of er belangstelling is binnen het dorp om dit zelf te gaan vormgeven, maar wel op voorwaarde dat grote initiatieven van buiten het dorp dan wel geweerd worden.

Wat waren de meningen van de verschillende bewoners?

Verscheidene bewoners namen het woord en deelden hun inzichten over de energietransitie. Een greep uit wat er zoal besproken werd.

Gradi van Ittersum, woonachtig aan de Bekendijk kwam aan het woord.
Zij en 40 andere bewoners rondom de Bekendijk/Groenstraat hebben een werkgroep opgericht in verband met het initiatief van een zonneweide van 16 hectare aan de Bekendijk/Groenstraat. Zij zijn zeer bezorgd over de ontwikkeling van dit park en hebben een bezwaarbrief geschreven aan de gemeenteraad.
Gradi wil graag van bewoners weten of er belangstelling is om zelf een energiecoöperatie op te richten, zodat subsidiegelden, opgebracht door de Nederlandse inwoners, niet naar buitenlandse investeerders gaat. Zij geeft aan zo gesprekspartner te worden van de gemeente en daarmee invloed te houden op je directe leefomgeving. Ze wil graag de mogelijkheden samen met andere bewoners onderzoeken om zo zelf de regie in houden te kunnen houden.

Een andere inwoner vroeg zich af of er nog andere technieken voorhanden zijn, behalve zonnepanelen op daken te leggen? En of er al energiecoöperaties actief zijn in de regio.
Gradi geeft antwoord dat er binnen de gemeente Voorst al twee energiecoöperaties opgericht zijn en dat zij en haar echtgenoot serieus aan het overwegen zijn om er een op te richten, mocht er voldoende draagvlak zijn binnen de gemeenschap. Deze coöperatie kan dan beslissen op welke energieopwekkingstechniek er ingezet wordt. Deze inwoner spreekt het oprichten van een eigen energiecoöperatie aan.

Een andere familie maakt zich zorgen over de grote doelstelling die er nu ligt bij de gemeente en vragen zich af of er wellicht ook op andere technieken ingezet kan worden behalve zonnepanelen en windenergie?

Een volgende inwoner geeft aan dat iedere bewoner ook zelf aan de slag moet met verduurzamen en dat iedere leefomgeving onderhevig is aan verandering. Hij vindt het oprichten van een coöperatie interessant, omdat je zo regie houdt over je directe omgeving. Hij vindt het verduurzamen belangrijk en wil graag dat er ingesproken wordt bij het rondetafelgesprek van de gemeente Voorst betreffende de VES.

Weer een andere bewoner geeft aan dat er op landelijk niveau ook nu een beweging op gang komt die vraagtekens zet bij de ingeslagen weg. De zonneparken zijn grootschalig en de pachtduur 25 jaar. Indien de verkeerde keuzes gemaakt worden, zit je langdurig met de gevolgen. Hij geeft aan dat er niet voldoende daken beschikbaar zijn voor de hoeveelheid zonnepanelen die er nodig zijn voor onze energiebehoefte. Hij zou graag zien dat er ingesproken wordt bij de rondetafelgesprekken van de gemeente Voorst, d.d. 12 april 2021.

Meerdere bewoners zien het belang in van een eigen coöperatie oprichten en enkelen bieden zich aan actief aan om deel te nemen in deze verkenning. Één bewoner onderstreept nogmaals het belang om als gemeenschap samen op te trekken.

Voor veel bewoners was dit de eerste kennismaking met het energievraagstuk waarvoor wij staan. Meerdere bewoners gaven aan bezorgd te zijn over grootschalige initiatieven en zijn bang de regie te verliezen over de eigen leefomgeving. 


Waarom een energiecoöperatie oprichten?

Je houdt zelf regie op je leefomgeving, zegt Gradi. De gemeente heeft namelijk aangegeven dat als de bewoners met een goed initiatief komen dit voorrang heeft op grote initiatieven van buitenaf. We hebben gezien in Beemte Broekland dat er een sneeuwbaleffect ontstaat. Komt er één zonneweide dan volgen er al gauw meer. 
We kunnen met een eigen coöperatie zelf bepalen, met alle leden van de coöperatie, op welke energiebronnen we gaan inzetten, de locaties en ook niet onbelangrijk de opbrengsten van de coöperatie vloeien terug naar het dorp.
Hoe je zo’n coöperatie precies moet gaan vormgeven, daar zijn alle vele voorbeelden van binnen de gemeente Voorst en ook daarbuiten.
Wat heel belangrijk is, zegt Gradi, dat het bestuur van de coöperatie en de leden samen beslissingen nemen en dat participatie binnen de coöperatie heel belangrijk is, niet alleen financieel maar ook ontwerpkeuze en locatiekeuze, zodat er draagvlak is binnen de gemeenschap.
Gradi van Ittersum geeft aan dat het niet alleen voor bewoners van De Vecht een mooie kans is, maar ook voor boeren die nog schuurdaken ter beschikking hebben of plannen hebben met landbouwgrond. 

Op deze avond gaven meerdere mensen aan belangstelling te hebben voor een eigen coöperatie en op de hoogte willen gehouden worden bij verdere ontwikkelingen. Gradi wil i.s.m. PB De Vecht een werkgroep oprichten voor deze verkenning en heeft gevraagd aan PB de Vecht om inwoners te informeren over de vorderingen.

Rondetafelgesprek VES, gemeente Voorst.

Op deze onlineavond, is er besloten dat er ingesproken wordt op de rondetafelgesprekken betreffende de VES, van 12 april 2021. Inmiddels heeft dit gesprek al plaatsgevonden en heeft Frans Leerkes gebruik gemaakt van het inspreekrecht. 
Hij heeft onder andere aangegeven bij dit rondetafelgesprek, dat het Plaatselijk Belang de Vecht duidelijk is geworden dat een meerderheid van de Vecht tegen grootschalige initiatieven is, zoals aan de Bekendijk. Er zijn meerdere bewoners opgestaan in het dorp die zich willen inzetten voor een verkenning voor kleinschalige initiatieven en voor wellicht de oprichting van een eigen energiecoöperatie. Zij willen gaan inventariseren wat de mogelijkheden zijn en willen de garantie van de gemeente dat er geen grootschalige initiatieven vergund worden, zodat De Vecht de tijd krijgt om zelf iets te ontwikkelen.

Ook belangstelling?

Mail dan naar bestuur@de-vecht.nl dan kunnen wij u van verdere ontwikkelingen op het gebied van de energietransitie op de hoogte houden. Wij stellen een maillijst samen zodat wij u gericht van informatie kunnen voorzien.

Ook uw ideeën over energieopwekking of aanmelden voor de werkgroep “oprichten coöperatie” kunt u mailen naar bestuur@de-vecht.nl. Frans Leerkes en Martijn van der Boom helpen u graag verder.